Mây bay cuối đường

♥ ♥ ♥ ♥ ♥

Mây bay cuối đường của Sương Nguyệt Minh là một trong số ít tác phẩm được tuyển chọn đưa vào chương trình dạy học ngữ văn địa phương, bậc THCS tỉnh Ninh Bình. Truyện được lấy bối cảnh từ thập niên cuối của thế kỉ XX. Đó là khi đất nước bước vào thời kì đổi mới thì mỗi làng quê, ngõ xóm cũng bị cuốn theo guồng quay đó như một tất yếu lịch sử.

Làng Sơn Hạ nhỏ bé, giấu mình, im lìm trong vùng đất bán sơn địa heo hút trong truyện của Sương Nguyệt Minh cũng đang trở mình. Giống như bao làng quê khác của nông thôn Việt Nam lúc bấy giờ, sự đổi thay trong nếp nghĩ, lối sống của lớp trẻ nông thôn ở vào thời điểm đất nước đang chuyển mình và hội nhập thật không dễ dàng. Nó kéo theo bao hệ luỵ và đôi khi không tránh khỏi sự trả giá cho những đổi thay theo thời cuộc ấy.

Câu chuyện được mở đầu bằng sự thất vọng của Gấm- nhân vật người kể chuyện. Anh Toàn- người yêu của Gấm, hẹn sẽ trở về đón cô ra thành phố nhưng anh đã lỗi hẹn. Vậy là ước mơ về chàng hoàng tử sẽ quay trở về làng rước cô Tấm vào cung chỉ còn là mơ ước. Gấm buồn, nhưng không tuyệt vọng. Cô vẫn chờ Toàn quay trở lại và luôn nung nấu ý định bỏ làng ra thành phố. Lời khuyên bằng chính sự trải nghiệm của người cha: “chả nơi nào bằng quê hương” cũng không làm cô nản chí. Trước cô, anh Toàn, cô Thao, chị gái của cô và cả vợ anh Sang nữa, họ không chấp nhận thân phận người nông dân tù túng nơi làng quê chật hẹp. Chị gái Gấm từng bảo: “Tao đi cũng là vạn bất đắc dĩ, ở làng Sơn Hạ này thì cô Tấm vẫn chỉ là cô Tấm thôi. Chẳng bao giờ thành hoàng hậu đâu”. Họ muốn lên thành phố để đổi đời.

Con đường từ quê lên tỉnh của họ mỗi người mỗi khác, nhưng tựu chung lại đều giống nhau ở mục đích kiếm tiền: Bao giờ có nhiều tiền, họ mới trở về làng. Nhưng để đạt được mục đích ấy thật không hề suôn sẻ, dễ dàng. Bởi cuộc sống nơi phố thị không hẳn là mơ ước cho tất cả mọi người. Câu chuyện của vợ chồng anh Sang là một ví dụ: Sau khi vợ bỏ gia đình, bỏ làng ra đi, anh cũng bỏ làng lên thành phố tìm vợ. Anh tìm kiếm việc làm, kể cả làm cửu vạn. Thất vọng, anh phải quay về làng mang theo mặc cảm như người có tội: “không muốn vác cái mặt này để người làng dòm thấy”. Người vợ của anh cuối cùng cũng quay trở về làng khi cái bụng đã chửa to kềnh càng. Tình huống họ gặp lại nhau tình cờ ở sân ga thật trớ trêu, đúng lúc anh Sang quyết định bỏ hết tất cả để đi theo Gấm. Họ cùng nhìn nhau câm lặng…
(…)