Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa

Khái quát nội dung tiểu thuyết.

Cuốn tiểu thuyết này chủ yếu gồm hai thành phần.Thành phần thứ nhất là bắt nguồn từ tuồng dân gian của ba triều đại Tống, Kim, Nguyên, gồm hơn 30 truyện như: Kết nghĩa vườn đào; Tam anh chiến Lã-Bố; Vương-Doãn khéo dùng kế liên hoàn; Quan-Vũ một mình đi ngàn dặm; Lưu Quan Trương cổ thành tụ nghĩa; Lưu-Bị ba lần đến lều tranh, Trận Đương-Dương; Trận Xích-Bích; Gia-Cát-Lượng ba lần chọc tức Chu-Du; Quan-Vũ một mình một đao sang dự hội v v. Những câu truyện này tuy chỉ chiếm khoảng một nửa của cuốn sách, nhưng lại là truyện hay nhất trong cả cuốn tiểu thuyết.

Thành phần thứ hai là, La Quán Trung trực tiếp dựa vào trích lục sử và cải biên thành truyện, gồm hơn 50 câu truyện, chủ yếu kể về việc cuối thời Đông-Hán quần hùng cắt cứ, sự hưng thịnh và diệt vong của hai nước Ngụy- Ngô, cũng như sự suy vong của Thục Hán và triều nhà Tấn ra đời sau khi Gia Cát Lượng mất.

Giá trị chủ yếu của “Tam quốc diễn nghĩa”.

Truyện “Tam quốc diễn nghĩa” và “Thủy Hử” là truyện anh hùng thời cổ TQ. Những tác phẩm này không phải do một tác giả nào đó trong một thời gian ngắn có thể viết ra được, nó là sản vật kết hợp giữa sáng tác tập thể của dân gian với sáng tác riêng của nhà văn. Mà phần cốt lõi của nó là sáng tác truyền miệng được tích lũy qua nhiều thế hệ của nghệ nhân dân gian . Cuộc sống của nghệ nhân dân gian thời cổ thuộc tầng lớp dưới của xã hội, tư tưởng và tình cảm của họ rất gần gũi với quảng đại nông dân và dân thành thị thuộc tầng lớp dưới. Những tác phẩm của họ ngưng tụ trí tuệ tập thể, thể hiện một cách rõ nét ý thức chính trị xã hội, ý thức đạo đức luân lý và ý thức thẩm mỹ của quần chúng nhân dân, trải qua nhiều năm gọt giũa, đã đạt tới đỉnh cao, đây chính là nguyên nhân cơ bản, khiến “Tam quốc diễn nghĩa” được đông đảo quần chúng nhân dân ưa thích. Nghệ nhân dân gian đã đưa những phẩm chất tốt đẹp mà mình ưa thích như: Trung hậu nhân từ; Hào phóng chính trực; Anh dũng ngoan cường; Đối xử bình đẳng; Đoàn kết tương trợ; Thông minh mưu trí; Quên mình vì người v v, tập trung vào nhân vật Lưu-Bị hay các nhân vật thuộc phái Lưu-Bị và nhiệt liệt ca tụng họ. Mặt khác, nghệ nhân dân gian cũng đem những thói hư tật xấu mà mình căm ghét như; Hung ác tàn bạo; Nham hiểm gian trá; Tự tư giả đối, Hống hách ngang ngược; Hoang dâm vô độ v v gán cho các nhân vật Tào Tháo, Đổng Trác, Tào Phi v v, quất roi vào họ không chút nể nang, đây chính là thực chất của khuynh hướng tư tưởng ủng hộ Lưu-Bị, phản đối Tào-Tháo của “Tam quốc diễn nghĩa”. Có thể nói một cách không khoa trương rằng: Truyện “Tam quốc diễn nghĩa” lả một kho báu về thế giới quan, nhân sinh quan, quan niệm giá trị và quan niệm thẩm mỹ của quần chúng nhân dân thời cổ TQ.