Cư Trú – Trần Trung Chính

Sử dụng phép so sánh nghĩa là phải đặt ngôi nhà của em trong một tương quan nào đó. Người ta sẽ đánh giá nó to lớn hay bé nhỏ, hỏng nát hay còn bền chắc, vị trí sinh sống thuận lợi, hay không thuận lợi, rồi hướng nắng, gió v.v… cùng các chỉ tiêu khách quan chủ quan khác. Ngôi nhà được xác định giá trị. Thậm chí chỉ cần vài lời mô tả họ vẽ ngay ra diện mạo, làm em nghi ngờ sự hiểu biết của chính em về nó.

Em sinh ra, lớn lên ở đây, thuộc từng chỗ mèo ngồi rình chuột, những mảng tường lở lói rêu phong nơi dòng kiến âm thầm đi qua, mọi xó tối em náu mình chơi trốn tìm, hồi hộp khi bạn em thở hổn hển bên cạnh rồi lại huỳnh huỵch bỏ chạy… Ngôi nhà không thể chỉ là cái vỏ câm lặng chứa người. Nhưng khi nào em lấy chồng, sinh con, người ta gọi là khi em trưởng thành, trở nên một người thực tế em sẽ hiểu vấn đề nhà cửa.

Những cư dân lớn tuổi lúc mất điện, hiếm nước, tắc xí, trẻ nhà nọ đánh trẻ nhà kia, hoặc trời quá nóng nực lại than vãn rằng: ngày xưa ngôi nhà không như thế, nó yên tĩnh, thoáng mát và nhất là ít người. Họ kể với nhau xưa nữa đây là cái vi-la của một phú thương người Nhật, cũng theo họ, buồng nhà em là buồng kho áp mái. Căn buồng hướng đông-tây, hướng đông mặt phố, chỗ cây bàng già nua vươn cành ngang cửa sổ, những con sâu kèn dai dẳng tàn phá khiến mỗi chiếc lá bị ăn thủng xác xơ như miếng lưới vớt cá…